თავისუფალი ინდუსტრიის ზონა

თავისუფალი ინდუსტრიული ზონა (თიზ) შეიქმნა 2009 წელს სამთავრობო დადგენილებით და მდებარეობს ქუთაისის ყოფილი საავტომობილო ქარხნის ტერიტორიაზე. საერთო ფართობია 27 ჰექტარი. შექმნის ინიციატორია ტერიტორიის მეპატრონე, შპს ”ჯორჯიან ინტერნეშნლ ჰოლდინგი”, რომელიც ამავდროულად არის თიზ-ის ადმინისტრატორიც. შექმნილია 100%-იანი კერძო კაპიტალით და მისი დამფუძნებლები საქართველოს მოქალაქე კერძო პირები არიან. კომპანია-ადმინისტრატორის მიზანია თავისუფალი მეწარმეობის პრინციპზე აგებული ინდუსტრიული ზონის ჩამოყალიბება როგორც ადგილობრივ, ასევე უცხოელ ინვესტორთა ძალებით.

ქუთაისის თავისუფალ ინდუსტრიულ ზონაში ფუნქციონირებს კომპანია FRESH - GEORGIA LTD.

საქმიანობის სახეა საყოფაცხოვრებლო გაზისა და ელექტრო ტექნიკის გამოშვება-რეალიზაცია. განხორციელებულმა ინვესტიციამ 2009 წელს შეადგინა 55 750 580 აშშ. დოლარი. სრული საწარმოო ციკლის შესაქმნელად კომპანია აპირებს დამატებით ინვესტირებას: 2010 წელს - 269 685 250 აშშ დოლარის ოდენობით. 2011 წელს - 126 541 250 აშშ დოლარის ოდენობით.

ინვესტიციის განხორციელების შედეგად: - დღეისათვის ფუნქციონირებს საყოფაცხოვრებო გაზისა და ელექტრო ტექნიკის საამწყობო საამქრო. პროდუქციის რეალიზაცია ხორციელდება საქართველოში. რეალიზებული პროდუქციის ღირებულებაა 107 ათასი ლარი. გადასატვირთად მზადაა პროდუქცია აზერბაიჯანისა და უკრაინისთვის.

ინვესტიციების სრული მოცულობით (451 977 080 აშშ. დოლარი) განხორციელების შემდეგ შეიქმნება წარმოების სრული ციკლი, რომელიც უზრუნველყოფს მაკომპლექტებელი დეტალების ადგილზე დამზადებას ადგილობრივი და იმპორტული ნედლეულის ბაზაზე. წარმოების მოსალოდნელი მოცულობაა 75-90 მლნ აშშ. დოლარი წლიურად.

ქუთაისი სიდიდით და სამრეწველო მნიშვნელობით საქართველოს მეორე ქალაქია. მისი მოსახლეობა ბოლო აღწერით 186 000 ათასი კაცია და საქართველოს მოსახლეობის თითქმის 4%-ს შეადგენს. მასში წარმოებული პროდუქცია იმერეთის რეგიონთან ერთად 1990 წლისათვის საქართველოს მთლიანი შიდა პროდუქტის და ეროვნული შემოსავლის 14-15 %-ს შეადგენდა. ქუთაისში იწარმოებოდა საქართველოს სამრეწველო პროდუქციის 16%.

საბჭოთა პერიოდში რეგიონი გამოირჩეოდა საკავშირო დაქვემდებარების საწარმოთა სიმრავლით. რეგიონი გარკვეულწილად გამოირჩევა საქართველოს ტერიტორიაზე არსებული წიაღისეული სიმდიდრეების მრავალფეროვნებით. ამჟამად იმერეთში 100-ზე მეტი მინერალურ-სანედლეულო რესურსების საბადოა აღრიცხული, რომელთა გარკვეული ნაწილი საექსპორტოა (მანგანუმი, ქვანახშირი, სამშენებლო და მოსაპირკეთებელი ქვები).

ამან განაპირობა რეგიონში მოპოვებული და გადამამუშავებელი საწარმოების განვითარება 90-იანი წლების დასაწყისში რეგიონში 1000-ზე მეტი დასახელების სამრეწველო პროდუქცია იწარმოებოდა, რომლის საკმაოდ დიდი ნაწილი 30-ზე მეტ ქვეყანაში იგზავნებოდა.

იმერეთი მდიდარია ენერგეტიკული რესურსებით, რის გამოც მის ტერიტორიაზე 5 ჰეს-ია განთავსებული. წარმოების მოცულობაში მათი ხვედრითი წილი 13-18%-ის ფარგლებშია, ხოლო გამომუშავებულმა ელექტროენერგიამ 2003 წელს 137,8 მლნ კვტ. საათი შეადგინა, რაც 44% ით აღემატება 2002წლის მაჩვენებელს.

იმერეთი შეიძლება ექსპორტზე ორიენტირებულ რეგიონად ჩაითვალოს. 2003 წელს ექსპორტზე 69,8 მლნ. ლარის, ხოლო 2004 წელს 94,4 მლნ ლარის პროდუქცია გადაიტვირტა, რაც მთლიანი გადატვირთული პროდუქციის 54%-ია.

ქუთაისში სამრეწველო ტერიტორიული სისტემის ფორმირების დაგანვითარების ეკონომიკური ხასიათს შემდეგი ფაქტორებიგანაპირობებს:

სიახლოვე ნედლეულის ბაზართან-ტერიტორიული ერთეულებიმდიდარია ბუნებრივ-რესურსული პოტენციალით. ქუთაისის შემოგარენიმარაგების მიხედვით მსოფლიო მნიშვნებლობისაა და საერთაშორისობაზრის მოთხოვნების დაკმაყოფილება შეუძლია.

ენერგეტიკული პოტენციალი ქუთაისში და მის მახლობლად,ხელსაყრელი პირობებია მსხვილი ენერგეტიკული ბაზისჩამოსაყალიბებლად. ქუთაისში ამჟამად ორი მძლავრიჰიდროელექტროსადგურია - რიონჰესი და გუმათჰესი. უახლოესმომავალში (2011 წლიდან) ქალაქთან რამდენიმე ათეულ კილომეტრშიაშენდება მძლავრი (450 მგვტი) ჰიდროელექტროსადგური-ნამოხვანჰესი(800 მლნ. დოლარის სავარაუდო ინვესტიციით).

ადამიანური რესურსებით უზრუნველყოფა-ათწლეულების მანძილზექალაქში კადრების გამოცდილი და კვალიფიკაციური შემადგენლობაჩამოყალიბდა,
რაშიც მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა არაერთმაუმაღლესმა სასწავლებელმა და სამრეწველო ობიექტების სიმრავლემ.

ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდებარეობა - ამ მხრივმნიშვნელოვანია სატრანსპორტო-სატრანზიტო ფუნქციები. ახალიდატვირთვა შეიძინა ქუთაისის გეოპოლიტიკურმა მდებარეობამ,განსაკუთრებით ევროკავშირის პროექტების ფარგლებში, რომლისმიზანია კავკასიისა და აზიის რეგიონების ევროპასთან დაკავშირება დაამ ქვეყნების ეკონომიკური განვითარების ხელშეწყობა მნიშვნელოვანიფაქტორია ცენტრალური საჰაერო ხაზებთან ქალაქის სიახლოვე, რაცსაჰაერო გადაზიდვის განვითარების პერსპექტივაზე მიუთითებს.

ქალაქის სამრეწველო წარმოების მოცულობის ყველაზე დიდიწილი ელექტროენერგიის წარმოებაზე და კვების მრეწველობაზე მოდის. კერძოდ, პურფუნთუშეულის წარმოება და ხორბლის გადამუშავება,ღვინის და სპირტიანი სასმელების, ლუდის, მინერალური დაუალკოჰოლო სასმელების წარმოება, ხორცისა და ხორცპროდუქტებისწარმოება, საკონდიტრო, რძის პროდუქტების, მაკარონის და ჩაისწარმოება. განვითარებულია აგრეთვე დეკორატიული და სამშენებლოქვის ჭრა დამუშავება და მოპირკეთება, ქიმიურ ნივთიერებათა წარმოება,ტყავისა და ტყავის ნაწარმის განსაკუთრებით- ფეხსაცმელის წარმოება,საფეიქრო მრწველობა (სამკერვალო კომპანია), ხე-ტყის გადამუშავებადა ავეჯის წარმოება, ლითონნაკეთობათა დამუშავება და წარმოება,მშენებლობაში გამოსაყენებელი პლასტმასის ნაკეთობათა დაპლასტმასის წარმოება, რკინაბეტონის და ბეტონის ასაწყობიკონსტრუქციების, საკედლე ბლოკებისა და სილიკატური აგურისწარმოება, საღებავების ლაქების, ემალებისა და მათთვის მინერალურიპიგმენტების წარმოება, სუნელ-სანელებლების და საკმაზ-სანელებლებისწარმოება, თამბაქოს ნაწარმის წარმოება, ტექსტილის, ტრიკოტაჟის დანაქსოვი ტილოს, შალის ბოჭკოს, ვიწრო ქსოვილების და საგალანტერეონაწარმის წარმოება. რეზინის ტექნიკური ნაწარმის წარმოება, თუჯისსხმულების დამზადება, ელექტრო მოწყობილობების და ელექტრონულიკომპონენეტების წარმოება.

ჩამოთვლილი დარგების უმეტესობა ქალაქში წარმოდგენილიამცირე და საშუალო ბიზნესის, სახელოსნოებისა და საამქროების, მინიფაბრიკა-ქარხნების სახით.

უკანასკნელ წლებში შესამჩნევად განვითარდა საამშენებლოინდუსტრია და ბიზნესი, მათ შორის სამოქალაქო მშენებლობა, თუმცამსოფლიო ფინანსურმა კრიზისმა იგი გარკვეულად შეაფერხა.მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა საქალაქო ინფრასტრუქტურა, მათ შორისგზების მდგომარეობა, ევროკავშირის პროექტით და ხელშეწყობითხდება წყალმომარაგებისა და კანალიზაციის სისიტემის სრულირეაბილიტაცია. ქალაქის უდიდესი ნაწილი გაზიფიცირებულია დაბუნებრივი აირით მარაგდება. სრულადაა გადაჭრილიელექტრომომარაგების საკითხი. მომავალი წლიდან ქუთაისის ახლოსდაიწყება სამტრედია-ზესტაფონის ავტობანის მშენებლობა.

სამეწარმეო აქტივობამ განაპირობა საფინანსო-საკრედიტოორგანიზაციების ქსელის გაფართოება. ქუთაისში ეროვნული ბანკისფილიალის გარდა ფუნქციონირებს 10-ზე მეტი ფილიალი დამიკროსაფინანსო ორგანიზაცია. მათ შორის «საქართველოს ბანკი", «თიბისი ბანკი", ბანკი «რესბუბლიკა", «პროკრედიტ ბანკი", «ვითიბი ბანკიჯორჯია", «ტაო პრივატ ბანკი" და სხვა.