Sunday, October 27, 2013

ფრთაშესხმული ქუთაისი

ქუთაისი ბევრი მწერლის თუ პოეტის მუზას წარმოადგენს."როგორ უნდა დავწერო ქუთაისზე როცა ქუთაისს ამდენი მწერალი ყავს".ეს შეიძლება თანამედროვეობის გამოძახილია,ის დაბრკოლებაა,რომელსაც ბევრი "თავხედი" თავს არიდებს და ქუთათურებს ფრთიანი სიტყვებით ხოტბას ასხავს. უამრავი ლექსის თუ მოთხრობის საშუალებით ვხდებით თუ როგორი დიადი წარსულის მქონე მიწაზე დავაბიჯებთ.წარმოგიდგენთ რამოდენიმე ლექსს როგორც თანამედროვე ასევე ძველი პოეტების შემოქმედებიდან.
                                                        ქუთეისი
                       მაღალფარდოვანი არ მხიბლავს სიტყვები
                       უბრალო კაცი ვარ უბრალოდ ნაშობი
                       მიყვარს ქუთაისში უბრალოდ ნათქვამი
                       "რავახარ სიმონ რაშობი".
                       არ მიყვარს სიტყვები: "იყავით", "გეთაყვა"
                       არა მწამს ფერადის,ლურჯია ჩემი ცა
                       მიყვარს ქუთაისში სტუმრისთვის ნათქვამი
                       "კაი თუ ღმერთი გწამს სა მიხვალ მეიცა".
                       არასდროს მომწონდა ეს სიტყვა "დაქალი"
                       ქუთაისს როდესაც ჰქვიოდა "აია"
                       მაშინაც გოგონას დაქალის მაგივრად
                       ეძახდნენ,მე ძმა და შენ კიდე დაია .
                       თუ ქუთაისს სთხოვ,რომ გიძმოს
                       მის სიყვარულში დამწვარი,
                       თანხმობის ნიშნად გეტყვიან
                       "რაზეა სიმონ ბაზარი".

                  
                                                  ლექსი ქუთაისზე

როგორც დათბება,
როგორც დათბება,
და მზე ჩატკბება შემკულ დაისში,
უნდა აღსრულდეს რაც მენატრება-
უნდა გავფრინდე ჩემს ქუთაისში.
ჩემი აპრილის ვნახო კისკისი,
ჩემი რიონის ახლად აშვება,
ატმის ხეების მწველი გიზგიზი,
ტყემლის ხეების გაფაშფაშება;
ბოლო ცივ ზამთრის საშიშროების,
ცას რომ ათასჯერ ფერი ეცვლება;
ქაფმოდებული ვაშლის შტოები,
კომშის შტოების დანაკვერცხლება:
იის სურნელი შუა ქალაქში,
შუა ქუჩებში ჭრელი პეპლები;
ჩემი წარსულის ძველი დარაჯი-
ჩემი ბაგრატის ციხის კედლები;
ახლაც ნათელი, თითქოს ქვა-კირში
ჩვენი ასწლების შუქი ერიოს...
ვნახო სიძველე ახალ აპრილში,
ისევ ვეწვიო უქიმერიონს.
მთიდან ვუსმინო ბგერას უთვალავს,
თითქოს ყველასთან სიმი გამებას
და განაბულად , ენის უთქმელად
შევხვდე მშობლიურ შემოღამებას.
ვნახო, ბინდბუნდში როგორ გაქრება                                     

                                                     ირაკლი აბაშიძე
                                              
 აქ, ჩემს ქალაქში


თენდება როცა,
ყველა სულდგმული
შემოქმედს ლოცავს,
სად ნეტარებით
ივსება გული,
აბა, რად მინდა
სხვა სიყვარული_
აქ, ჩემს ქალაქში
თენდება როცა...

                          ირინოლა

    ქუთაისი
მშვენიერო ქუთაისო,
სავარდო და სამაისო!
ვინ ყოფილა შენი მავნე,
გულს ეკალი რომ დაგისო?

შენი ციხე-გალავანი,
ბევრჯერ სისხლით განაბანი,
მიწასთან ვინ გაგისწორა,
ერთხელ მტკიცე, ახოვანი
თავს დაგყურებ აოხრებულს,
ქვით და ეკლით რომ ივსებ გულს!
ვეღარ ვხედავ ოქროს ჩარდახს,
ერთ დროს განთქმულს და დიდებულს!

ეგ ფაზისი თავმომწონი,
სახელცვლილი დღეს რიონი,
გულამღვრევით რას ბუტბუტებს,
გადასული დროს მომგონი?

აგონდება ოქროს კრავი,
ვით ქონება რამ უძრავი?
და მრისხანე ზვირთებზედაც
არგო, ფრთხილად მომცურავი?

შიგ იაზონ ელინებით,
ვერ შემრთველი სურვილ-ნებით,
მედეიას მომპარავი
მედიასვე მანქანებით


                            აკაკი წერეთელი     
    აღსარება ქუთაისს

მე შენს კალთებზე სიმშვიდეს ვეძებ, - 
ვეღარ გავუძელ მღელვარე თბილისს.  
ახლა თოვლივით ვილევი მზეზე
 და მომდევს ქარი შორი აპრილის.
 ყრუ მდუმარებას ყოველმხრივ ისვრის
 შენი დღეები ამწვანებული.
 მოვედი შენთან თბილისის ნისლით
 და ღამეებით გაწვალებული.
 ო, ლოცვით სული აქაც აივსო,
 ისევ ავყევი დამღუპველ ვნებას.
 და შენ სივრცეზე, მე, ქუთაისო,
 ველი სხვანაირ დღის გათენებას.
 ავალ კიბეზე და მე მივმართავ
 ბაგრატის ტაძრის მაღალ ნანგრევებს:
 რომ ჩემი სული ფერფლია მართლა,
 რომ გული სევდას აქაც აგროვებს.
 ღამდება ასე, დაეცა წვიმა,
 და მოდის ფიქრი, როგორც ღრუბელი.
 უამინდობამ მე დამამძიმა
 და ისევ მელის გზა დამღუპველი.
 ახლაც სიმშვიდე არ მეკარება,
 მე აქაც ბევრი ღამე ვათიე.
 ო, ქუთაისო, ეს მწუხარება
 და ეს ტირილი შენ მაპატიე…
 მატარებლიდან ქუთაისი
 გაშლილია მოწყენილი შარა.
 მე მივდივარ, ყველაფერი მორჩა.
 მე მივდივარ მატარებლით ჩქარა
 და შორიდან ქუთაისი მოჩანს.
 იქ აგდია სადღაც ძველი ლოდი,
 ჩემთან მორბის მატარებლის ჩრდილიც.
 და ვიგრძენი, რომ ზეციდან მოდის
 სიხარული ამნაირი დილის.
 ახლა მორჩა, დამავიწყდა ისიც,
 ქარი მისდევს გაყვითლებულ ფურცლებს,
 ისევ ვდარდობ და სიმღერა ისმის,
 და ძვირფასო, მაგონდები უცებ.
 ახლა ვატყობ, რომ ეს ბედი გღუპავს,
 და ღონდები, რადგან ჩემთან არ ხარ.
 მიხარია და მადლობა უფალს,
 რომ მეღირსა ქუთაისის ნახვა.
 გაშლილია მოწყენილი შარა,
 მე მივდივარ, ყველაფერი მორჩა.
 მე მივდივარ მატარებლით ჩქარა 

და შორიდან ქუთაისი მოჩანს.
                              ტერენტი გრანელი

No comments:

Post a Comment